W czasie Powstania Warszawskiego każdy z powstańców musiał samodzielnie zadbać o swój strój, ponieważ Armia Krajowa nie była w stanie zapewnić jednolitego umundurowania. W efekcie żołnierze kompletowali swoje ubranie na własną rękę – często wykorzystywano przedwojenne mundury Wojska Polskiego, zdobyczne elementy od niemieckich żołnierzy, a niekiedy po prostu noszono zwykłą odzież cywilną. W tych warunkach jedynym wyraźnym znakiem przynależności do polskich oddziałów była biało-czerwona opaska na ramieniu, którą rozdawano powstańcom w miejscach koncentracji.
Dla walczących w cywilnych ubraniach opaska ta stawała się substytutem munduru – symbolem walki i przynależności do Armii Krajowej. Była niezwykle ważna emocjonalnie, co potwierdzają liczne wspomnienia uczestników powstania. Łączniczka i sanitariuszka Hanna Kościa wspominała:
„Idąc 1 sierpnia z biało-czerwonymi opaskami dla harcerek z hufca, czułam się jak goniec wolności.”
Z kolei generał Zbigniew Ścibor-Rylski podkreślał rangę tego symbolu:
„(...) opaska biało-czerwona na ramieniu świadczyła o przynależności do polskiej armii i była ogromnym zaszczytem.”
Wygląd i sposób noszenia opaski zostały uregulowane rozkazem Komendanta Okręgu Warszawskiego AK, pułkownika Antoniego Chruściela „Montera”, z 11 sierpnia 1944 roku. Dokument ten nakazywał ujednolicenie oznaczeń, precyzując, że:
„Każdy żołnierz AK występuje w opasce biało-czerwonej, na białej części opaski – litery WP, między literami pośrodku – godło państwowe (orzeł), pod orłem – nr oddziału. Opaska [ma być noszona] na prawym przedramieniu ponad łokciem.”
Najczęściej opaski wydawano wraz z bronią tuż przed godziną „W”.
Opaska w biało-czerwonych barwach, widoczny stempel tuszem - "W (Orzeł) P" (Wojsko Polskie)
Wymiary: 37,5 x 10,5 cm.
