Jeden z najbardziej pożądanych typologicznie talarów Zygmunta III - talar lekki!
Bardzo rzadka i równie ciekawa historycznie emisja, nieobecna w wielu zaawansowanych kolekcjach. To właśnie nimi miał zostać zapłacony sułtanowi tureckiemu bajoński okup (3 miliony złotych(!)) m.in. za bezgłowe ciało hetmana Żółkiewskiego.
Talary lekkie, zwane również kopowymi lub złotowymi (ze względu na cyfry 60 i 30 obecne na rewersach), to emisja trwająca zaledwie 4 lata. Pierwsze z nich wybito w 1620 roku, korzystając z braku ordynacji menniczej regulującej zasady bicia monet talarowych. Wyraźnie różniły się one od talarów zwykłych (zwanych również ciężkimi, imperialnymi) tylko wagą - stosunek ten wynosił 7:5 (28.8 do niecałych 20 gram).
Jak czytamy u Jana Dostycha "pewnie dlatego za hetmana Stanisława Żółkiewskiego zapłacono talarami lekkimi", gdyż emisja ta zbiega się z losami bohatera bitwy pod Kłuszynem (gdzie rozbił on kilkunastokrotnie większe wojska Rosji i Szwecji). Zginął w październiku 1620 roku podczas bitwy pod Cecorą. Pozbawiono go głowy, która na pice "zdobiła" wejście pałacu sułtana, zaś za ciało i wciąż żywego syna zażądano astronomicznego okupu - 3.000.000 złotych. Spłacić go miała wdowa, której zebrać kwotę pomóc miało polskie społeczeństwo.
Niniejsza moneta to bardzo rzadki, drugi rocznik emisji. Potwierdza to zarówno "Katalog talarów Zygmunta III" (1 z 9 znanych egzemplarzy (!), z czego aż 4 to egzemplarze muzealne), jak i fakt, że do jego emisji nie przygotowano nowego stempla rewersu, a wyeksploatowano przerobiony stempel z roku poprzedniego (przebijając ostatnią cyfrę daty z O na 1 i zmieniając określenie nominału z 60 na 30).
Egzemplarz z naszej aukcji 16, po profesjonalnej renowacji.
Srebro, średnica 42 mm, waga 18,04 g.
