Mennictwo Zakonu Krzyżackiego jest bliskie polskiej historii z wielu
powodów. Nie tylko dlatego, że ziemie składające się na państwo Zakonu
znalazły się później w Koronie, bądź długo pozostawały pod jego
zwierzchnictwem. Moneta krzyżacka od swego zarania obiegała ziemie
polskie. Znajdujemy ją w skarbach polskich z XIII-XVI wieku, a jak
podkreśla M. Męclewska, w części z nich np. z terenów Kujaw i Mazowsza,
było ich więcej niż monet polskich.
Historia jego mennictwa
rozpoczęła się w pierwszej połowie XIII wieku, gdy Zakon przy lokacji
miast Chełmna i Torunia określił zasady swojego mennictwa. Opierając
swoją monetę na grzywnie chełmińskiej (zbliżonej do piastowskiej)
uruchomił pierwszą mennicę w okolicach 1233 roku.
To właśnie fenigi bite charakterystyczną techniką brakteatową są pierwszą monetą Zakonu Krzyżackiego. Monetą, którą bije najdłużej w swojej historii, gdyż jej emisję kontynuuje również po reformie Winrycha, o czym mówią dokumenty mennicze Zakonu.
Niniejszy brakteat uznaje się za najstarszą monetę Krzyżaków. Jak podkreśla Witold Garbaczewski: "Symbolika tej kompozycji jest jasna - rycerze z krzyżem na płaszczach niosą sztandar chrześcijaństwa na pogańskie ziemie Prusów".
W
dawnej literaturze jej emisję przypisywało się mennicy w Chełmnie, z
czym nie zgadza się Borys Paszkiewicz, jasno wskazując Toruń.
Odmiana:
krzyż z luźnych czterech kulek centralnie. Ramię z siedmiu kulek
dzierży trójstrefowy proporzec z czterema kulami. Z lewej strony trzy
kule.
Datowanie: ~1236-1248 r.
Rzadka moneta, na której wpływ miała jedna z zasad Magna Charta, mówiąca o tym, że "moneta wymieniana będzie raz na 10 lat, w stosunku 12 nowych za 14 starych denarów".
Polecamy.
Srebro, waga 0.20 g.
